За месяц: Январь 2023

1)Մեր առաջին փորձը դա ոչ Նյուտոնական հեղուկն է, այդ փորձի համար մեզ անհրաժեշտ է, յուրաքանչուն տարրա,օսլա, ավելի հեշտ ասված «крахмал» և ջուր, լավ խառնելուց հետո կստացվի ոչ Նյուտոնական հեղուկը:

Եթե մենք մեր ձեռքը կամ որև է առարկա դանդաղ սուզենք հեղուկի մեջ նա ոչ մի դիմադրություն չի ցուցաբերի, բայց եթե կրուկ շարճումով, օրինակ հարված ենք հեղուկին ապա նա կդիմադրի և կկոշտանա

Բացատրություն—

Ոչ նյուտոնյան հեղուկները հակասում են սովորական հեղուկների օրենքներին: Այս հեղուկները փոխում են իրենց խտությունը և մածուցիկությունը, երբ ենթարկվում են ֆիզիկական ուժի, ոչ միայն մեխանիկական գործողությունների, այլև նույնիսկ ձայնային ալիքների:

2) վեցնում ենքմի քանի բամբակյա շերտ որից հետո ծալելով մի քանի անգամ կապում ենք թելով որից հետո ալկոգելը լցնում ենք վրան, և կրակով այրում ենք, վառելուց հետո ստանում ենք գեղեցիկ կրակե փոքրիկ գնդակ

3)հաջորդ փորձի համար մեզ անհրաճեշտ է բանկա, որի մեջ լցնում ենք ջուր և շղարշ ենք դնում նրա պարանոցին հետո ռեզինով մենք ամրացնում ենք շղարշը բանկայի պարանոցին և շատ կրրուկ շարճումով պտտեցնում ենք բանկան,որի արդյունքում ստանում ենք այսպիսի փորձ

Մեր այս տարվա վերջին ճամփորդությունը դեպի Արմավիրի մարզ քաղաք Էջմիածինն է։ Էջմիածինը Երևանից ընդամենը 15 կմ հեռավորության վրա գտնվող ոչ մեծ քաղաք է, ուր տեղակայված է մեր եկեղեցու գլխավոր սրբավայրը՝ Էջմիածինի մայր տաճարը,  նաև այցելեցինք մի քանի այլ եկեղեցիներ, թանգարաններ, Զվարթնոցի տաճար։

Հայ առաքելական եկեղեցին աշխարհի մնացած այլ քրիստոնեական եկեղեցիներից տարբերվում է նրանով, որ Հայաստանն աշխարհի հնագույն քրիստոնյա երկիրն է, հարուստ՝ ճարտարապետության, երգարվեստի, գրականության և մանրանկարչության մեջ քրիստոնեական մշակույթի ինքնատիպ դրսևորումներով: Դեպի Էջմիածին ճամփորդությունը մեզ հնարավորություն տվեց առավել մոտիկից ու հանգամանալից ուսումնասիրել հայկական քրիստոնեության առանձնահատկությունները, հարուստ պատմությունն ու ժառանգությունը:

ՍԱՐԴԱՐԱՊԱՏԻ ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ

Ալեքսանդրապոլի (Գյումրի) գրավումով թուր- քերի առջև բացվել էր դեպի Արևելահայաստանի սիրտը՝ Արարատյան դաշտավայր տանող ճանա- պարհը (տե՛ս, քարտեզ 10.1)։ Երևանում ևս գերիշ- խում էր քաղաքը թողնելու և դեպի Սևանի ավա- զան նահանջելու մտայնությունը։ Նահանջի դեմ առաջինն ընդվզում է Գևորգ Ե կաթողիկոսը, որը կտրականապես մերժում է Սևանա կղզի տեղա- փոխվելու առաջարկը։ Դեռևս 1918թ. մարտին Երևանի դիկտատոր ընտրված Արամ Մանուկյանի և նրա համախոհների ջանքերով Երևանի Ազգային խորհուրդը որոշում է ճակատամարտ տալ թշնա- մուն Սարդարապատում և Բաշ-Ապարանում։

Ճակատամարտի նախօրեին գեներալ Մովսես Սիլիկյանը և Դրոն այցելում են Ա.Մանուկյանին և իրենց համերաշխությունը հայտնում հակառակոր- դին վճռական հակահարված տալու հարցում: Այս- պես կազմավորվում է այն եռյակը, որը վճռորոշ դեր պետք է խաղար հետագա իրադարձություննե- րում։ Կազմավորվում է Հատուկ կոմիտե, որը գլխավորում է Արամ Մանուկյանը։ Մայր տաճարի զանգերն այդ օրերին անընդմեջ ղողանջում էին, և այդ ղողանջն իբրև մարտակոչ տարածվում էր Արարատյան դաշտավայրի բոլոր անկյուններում:
Հասարակության բոլոր գործուն ուժերը մաս- նակից են դառնում համազգային պայքարին: Արագ համալրվում են կորպուսի զորամասերը։ Միաժամանակ սկսվում է աշխարհազորայինների հավաքագրումը։ Զինվորագրվում և Սարդարա- պատի ճակատամարտին մասնակից են դառնում ապագա մարշալ Հովհ. Բաղրամյանը, Գարեգին եպիսկոպոս Հովսեփյանը, ապագա գեներալներ Ա.Վարդանյանը, Գ.Չայլախյանը, գրող Ա.Բակուն- ցը, հայագետներ Ա.Ղարիբյանը, Գր.Ղափանցյանը և այլք։ Այսպիսով, ձևավորվում է պատկառելի ուժ` Երևանյան զորախմբի հրամանատար, գեներալ Մ.Սիլիկյանի գլխավորությամբ:

Առաջին մարտերն Արարատյան դաշտավայրում

Դեպի Սարդարապատ շարժվող թուրքական

զորախմբի կորիզը կազմում էր 36-րդ հետևակային «Գելիբոլու» (Դարդանելյան) դիվիզիան, որը

թուրքական բանակի ամենամարտունակ զորա- մասերից էր։ Զորախումբը բաղկացած էր երեք հետևակային, մեկ հրետանային գնդից, հարվա- ծային և սակրավորների գումարտակներից, հեծ- յալ գնդից, քրդական 1500-անոց հեծելազորից, հրետանային մարտկոցից, որն ուներ 40 հրանոթ։ Հակառակորդին պետք է դիմակայեր գեներալ Մ.Սիլիկյանի գլխավորած Երևանյան զորախում- բը, որը կազմված էր 2-րդ հրաձգային դիվիզիա- յից, 3-րդ հետևակային բրիգադից (Վանի 1-ին և 2- րդ գնդերը և Մակուի հետևակային գումարտակը), 2-րդ հեծյալ բրիգադի 1-ին գնդից և մի քանի առանձին զորամասերից։ Հայկական զորքերի ձախ թևը պաշտպանում էին Զեյթունի հեծյալ գունդը, կամավորական երկու վաշտ և Իգդիրի աշ- խարհազորայինները։

Մայիսի 20-ին, ներխուժելով Արարատյան դաշտավայր, թուրքական զորքե- րը, առանց լուրջ դիմադրության հանդիպելու, գրավում են Արաքս և Ղարաբու- րուն կայարանները: Հաջորդ օրը, առաջանալով ևս 10 կմ, նրանք գրավում են Սարդարապատ կայարանը և համանուն գյուղը, ապա Մրգաշատը։ Հակառա- կորդը սպառնում էր գրավել Էջմիածինը, ապա Երևանը և միավորվելով Բաշ-Ա- պարան-Աշտարակ ուղղությամբ շարժվող 9-րդ դիվիզիայի հետ` առաջանալ Սևան-Դիլիջան-Ղազախ ուղղությամբ։ Հայկական զորքերը հետ են քաշվում Արշալույս-Հայի Զեյվա գծով։ Հրամանատարությունը մշակում է հակառակոր- դի առաջխաղացումը կասեցնելու և հետ շպրտելու օպերատիվ ծրագիր, որն անհապաղ գործի է դրվում (տե՛ս քարտեզ 10.2)։

Հակահարձակողական գործողությունների անցնելուց առաջ գեներալ Սի- լիկյանի հրամանով Սուրմալուի ճակատում մարտնչող Իգդիրի ջոկատը Դրոյի գլխավորությամբ անցնում է Արաքսի ձախ ափը՝ պայթեցնելով Կարակալայի և Մարգարայի կամուրջները։ Դրանով չեզոքացվում է Երևանյան զորախմբին հանդիպակաց ափից սպառնացող հարձակման վտանգը: Իսկ Նախիջևանի կողմից հայկական ուժերի թիկունքը պաշտպանում էր հետևակային երրորդ բրիգադը՝ գնդապետ Բաղդասարյանի գլխավորությամբ:

Առաջին հաղթանակը

Մայիսի 22-ի առավոտյան, հրետանային պատրաստությունից հետո թուրքա- կան զորքերը Սարդարապատի արձակ դաշտով հարձակման են անցնում Քյոր- փալու և Ղուրդուղուլի (այժմ՝ Արմավիր) գյուղերի բնագծում դիրքավորված հայ- կական ուժերի վրա և հասնում են Ղամըշլու (այժմ՝ Եղեգնուտ)։ Թուրքերն առա- ջանում էին ամբարտավան ինքնավստահությամբ, սակայն, երբ նրանց հոծ շար- քերը գրեթե ամբողջությամբ ծածկել էին դաշտը, միաժամանակ որոտում են հայ- կական հրետանային մարտկոցները։ Հրետանին, որը ղեկավարում էր գնդապետ Քր.Արարատյանը՝ Հայաստանի Հանրապետության ապագա ռազմական նախա- րարը, դիպուկ կրակ էր վարում հակառակորդի թե գրոհող հետևազորի և թե՛ հրե- տանային ու գնդացրային կրակակետերի վրա։ Հետագայում թուրքերը Սարդա- րապատում իրենց պարտությունը պատճառաբանում էին հայերի մեծաքանակ հրետանու առկայությամբ։ Մինչդեռ իրականում թուրքերի 40 հրանոթի դիմաց հայկական կողմն ուներ ընդամենը 18-ը։ Պարզապես Արարատյանի հմուտ մար- տավարության շնորհիվ հրանոթները մարտի ընթացքում անընդհատ տեղափոխ- վում էին մի դիրքից մյուսը և տարբեր կրակակետերից հրետակոծում հակառա- կորդին՝ այդպիսով ստեղծելով մեծաքանակ հրետանու տպավորություն:

Հրետանու դիպուկ կրակով հակառակորդի շարքերում իրարանցում է սկս- վում, նրա մարտակարգը խախտվում է: Խուճապահար ասկյարները փախչում են դեպի ելման դիրքերը։ Պահը հասունացել էր, և գնդապետ Դ.Բեկ-Փիրումյա- նի հրամանով 5-րդ՝ «Մահապարտների» հրաձգային գունդը, Իգդիրի և պար- տիզանական հետևակային գնդերը, հատուկ հեծյալ գունդը՝ աշխարհազորա- յին ջոկատների աջակցությամբ, նետվում են հակագրոհի և հուժկու հարվածով փախուստի մատնում հակառակորդին: Ճնշելով թուրքական զորքերի հոծ պաշտպանությունը և արագ առաջանալով՝ հարձակվող հայկական զորամա- սերը հակառակորդին 15-20 կմ հետ են շպրտում Սարդարապատ գյուղի և կա- յարանի դիրքերից և ազատագրում են Մրգաշատն ու շրջակա տարածքը, իսկ ճակատի հյուսիսային հատվածում՝ Կոշը և Ուջանը:

Այսուհանդերձ, գնդապետ Դ.Բեկ-Փիրումյանը, զգուշանալով, որ թուրքերը կարող են ուշքի գալ, համալրում ստանալ և հակահարձակման անցնել, վճռում է չշարունակել հակառակորդի հետապնդումը և չկտրվել ելման դիրքերից։ Խուճապահար նահանջող թուրքական զորքերը, օգտվելով այն հանգաման-

քից, որ հայ ռազմիկների սրընթաց գրոհին չէր հետևել կրնկակոխ հետապնդու-

մը, կարողանում են համախմբել իրենց ուժերը և ամրանալ Արաքս կայարա-

նում ու մերձակա բարձունքների շրջանում:

Առաջին իսկ մարտերում հայ զինվորները ծանր կորուստներ (շուրջ 500 սպան- ված և վիրավոր) են պատճառում հակառակորդին: 36-րդ հետևակային դիվիզիա- յին փոխօգնության հասնելու նպատակով Վեհիբ փաշայի հրամանով թուրքական 5-րդ դիվիզիայի զորամասերը փորձում են Սուրմալուից գետանցել Արաքսը և հար- վածել մեր զորքերի թիկունքին, սակայն Արաքսի ափին դիրքավորված հայկական սակավաթիվ ջոկատները հաջողությամբ կասեցնում են թուրքերի բոլոր գրոհները:
Մայիսի 24-ին թուրքական զորքերն իրենց գրաված նպաստավոր դիրքերից հարձակում են ձեռնարկում, որը, սակայն, կասեցվում է։ Կրկին դիպուկ կրակով աչքի են ընկնում հայ հրետանավորները։ Այս մարտը ճակատամարտի նախորդ փուլի ավարտը նշանավորող կարևոր իրադարձություն էր, քանի որ հակառա- կորդի հարձակողական «պոռթկումը» հաղթահարած հայկական կողմը խլում է նախաձեռնությունը։

Ճակատային գրոհների փուլը

Առաջին հաղթական մարտերից հետո հայկական զորքերը դիրքավորվում են Սարդարապատի մերձակայքում։ Աջ կողմից՝ կայարանի մոտ, 5-րդ գնդի վեց վաշտերն էին, Էջմիածնի պարեկային վաշտը, Զեյթունի գունդը, հատուկ հեծյալ գնդից մեկ էսկադրոն, Ղարաքիլիսայի գնդից մեկ վաշտ: Երկաթու- ղագծից հարավ կանգնած էին Իգդիրի ջոկատը, պարտիզանական գունդը, հատուկ հեծյալ գունդը, նաև երկրորդ մարտկոցի չորս հրանոթ: Պահեստային ուժերն էին՝ 5-րդ գնդի երկու վաշտ, Մակուի գումարտակը, Երզնկայի և Խնու- սի գնդերը։

Մայիսի 25-ին գեներալ Սիլիկյանի հրամանով վերախմբավորելով իրենց ու- Ժերը՝ հայկական զորամասերը վեց կիլոմետր ձգվող ճակատով դիրքեր են գրավում թուրքական զորամասերից մոտ 700 մետր հեռավորության վրա՝ ճա- կատով դեպի հյուսիս: Շտաբս-կապիտան Սարգսյանցի գլխավորությամբ ձևավորված զորասյունը հարձակում է գործում Արաքս-Ներքին Թալին-Մաս- տարա ուղղությամբ։ Առաջնահերթ խնդիրը մերձակա լեռան գրավումն էր և այնտեղ ամրացած հակառակորդին հետ շպրտելը։ Այս ընթացքում ճակատա- յին գրոհ է սկսվում նաև Արաքս կայարանի շրջանում ամրացած հակառակոր- դին իր նպաստավոր դիրքերից դուրս մղելու համար։ Հայկական ստորաբաժա- նումների առաջխաղացմանը դիմակայել փորձող հակառակորդը բոլոր ուժերը կենտրոնացնում է գրոհները կասեցնելու համար և վերջնականապես հրաժար- վում հարձակողական մարտավարությունից:

Հնարամիտ թևանցումը

Թուրքական զորքերի համառ դիմադրությունը կոտրելու համար հայկա- կան ուժերի հրամանատարությունը՝ գեներալ Մ.Սիլիկյանի գլխավորությամբ, մշակում է հնարամիտ ծրագիր, ըստ որի՝ հայկական զորքերի մի մասը պետք է թևանցեր հակառակորդին: Այդ նպատակով փոխգնդապետ Հասանփաշայա- նի գլխավորությամբ ձևավորվում է առանձին հարվածային զորախումբ՝ Խզնաուզի ջոկատը, որը կազմված էր Երզնկայի հետևակային գնդից, Մակուի առանձին գումարտակից, երկու էսկադրոնից, Խնուսի գնդի մեկ վաշտից և չորս հրանոթից:

Մայիսի 27-ի լուսաբացին հարվածային զորախումբը, թևանցում կատարե- լով Խզնաուզ (այժմ՝ Արագած) և Կոշ գյուղերի կողմից, Շամիրամի ձորով ու լեռներով դուրս է գալիս Արաքս կայարանի մատույցները և թիկունքից անակնա կալ գրոհ ձեռնարկում հակառակորդի վրա։ Նրա թիկունքին Թալինի կողմից հարված է հասցնում նաև մշեցիների ջոկատը՝ Պանդուխտի (Միքայել Սերյան) գլխավորությամբ։

Առավոտյան ժամը 9-ին սկսվում է հարձակման հրետանային պատրաստու– թյունը: Ժամը 14-ին տեղեկություն է ստացվում, որ Երզնկայի գունդը շրջանցել է թուրքական զորքերի թևը։ Թուրքերի դիմահար կրակի հետևանքով փոքր-ինչ դանդաղում է Մակուի գումարտակի թևանցումը Ներքին Կալակուտ գյուղի մեր- ձակայքում, սակայն իսկույն փոխօգնության ուղարկված Երզնկայի գնդի եր- կու վաշտերը շտկում են իրավիճակը։

Վերջնական հաղթանակը

Երզնկայի գունդը, կտրուկ թեքվելով հարավ, դուրս է գալիս ամրացված բար- ձունքների թիկունքը և անմիջապես հարձակման անցնում։ Միաժամանակ Սարդա- րապատի կողմից ճակատային գրոհի են նետվում հայկական մյուս զորախմբերը։ Հակառակորդը փորձում է դիմադրել, սակայն երկկողմանի ճնշմանը երկար չդիմա- նալով և ծանր կորուստներ կրելով՝ լքում է դիրքերն ու խուճապահար նահանջում։
Հաջորդ օրը, զարգացնելով հարձակումը, հայկական զորքերն ազատագ- րում են Արագած կայարանը, Ներքին և Վերին Թալինն ու Մաստարան։ Թուր- քական 36-րդ դիվիզիան ջախջախվում ու հետ է շպրտվում դեպի Ալեքսանդ- րապոլ: ճակատամարտում թուրքական զորքերի կորուստները կազմում էին ավելի քան 3500 զինվոր։

Սարդարապատի ճակատամարտի հաղթական ավարտի ավետիսը համա- ժողովրդական ցնծության ալիք է բարձրացնում Երևանում:

Более четырех тысяч лет библейская легенда о Ноевом ковчеге будоражит умы людей, оставаясь неразгаданной.

Еще в начале 19 века жители армянской деревни Баязет рассказывали о случае с пастухом, который однажды весной увидел в горах огромный деревянный корабль. Турецкая экспедиция 1833 года на Арарат подтвердила историю пастуха: в ее сообщении говорится о деревянном носе корабля, выступавшем из ила.

С тех пор появлялось много свидетельств очевидцев существования ковчега. Свет на загадку могли бы пролить засекреченные ЦРУ США снимки склона горы Арарат, на которых, возможно, снят легендарный Ноев ковчег. Эти фотографии были сделаны еще в 1970-е годы с американского самолета-шпиона У-2, выполнявшего разведывательные полеты над территорией Турции и вблизи границ Советского Союза. Неоднократно зафиксированный странный объект на заснеженном склоне горы получил в ЦРУ кодовое название «Араратская аномалия».

Еще в декабре 1997 года американское ведомство пообещало обнародовать секретные снимки «Араратской аномалии», но слова так и не сдержало.

Союза. Неоднократно зафиксированный странный объект на заснеженном склоне горы получил в ЦРУ кодовое название «Араратская аномалия».

Ереванский исследователь Ашот Левонян обнаружил сообщение французского военнослужащего Фернана Наварры, который 6 июня 1955 года нашел в расщелине на склоне Арарата обработанную деревянную балку. Независимая экспертиза в 16 университетах мира показала, что возраст балки составляет около 5 тысяч лет. Тем не менее, это не стало доказательством, будто найденный обломок имеет прямое отношение к ковчегу.

Еще один «осколок Ноева ковчега» выставлен в музее Первопрестольного Святого Эчмиадзина (духовный центр Армянской Апостольской церкви).

Сам Левонян трижды поднимался на Арарат. В последний раз менее месяца назад – в июле 2019 года. По словам Левоняна, он несколько месяцев вел очень сложные переговоры со своим партнером из Догубаязита Муратом Шаином, так как турецкие власти не давали официального разрешения на подъем.

«В итоге такое разрешение так и не было получено, но Мурат заверил нас, что безопасность членов группы будет обеспечена. Свое обещание он выполнил на все 150 процентов!», — сказал Ашот Левонян в интервью РУСАРМИНФО, добавив, что все три его восхождения на Арарат – в 2009-м, 2011-м и в этом году, состоялись благодаря этому человеку, курду по национальности.

национальности.

Конечно, Левонян не мог упустить шанс, чтобы не узнать что-то новое про Ноев ковчег. И решил расспросить об этом Шаина – лучшего кандидата и придумать сложно: почти за сорок лет Мурат облазил Арарат вдоль и поперек. Причем и с северной стороны – со стороны Армении, куда из-за натовских баз альпинистов и ученых категорически не пускают.

«Хотя я несколько раз вместе с учеными из разных стран искал ковчег на Арарате, ничего нового к известным фактам добавить не могу. Иногда казалось, что мы вот-вот разгадаем тайну, загаданную авторами Библии. Но, увы, никаких доказательств нам так и не удалось найти», — рассказал Шаин.

Возможно, прав был французский археолог Андре Парро, который в своей книге «Потоп и Ноев ковчег», опубликованной в 1953 году, писал: «Его действительно ищут и время от времени, как правило, находят вновь. Он, как магнит, неизменно притягивает людей, которые не совсем четко представляют границу легендарного и действительного».

Так существует Ноев ковчег или нет? Верующим доказательства не нужны, скептиков не убедит и тысяча доказательств.

«Араратская аномалия» в архивах ЦРУ: священная для армян тема Ноева ковчега будоражит умы. Более четырех тысяч лет библейская легенда о Ноевом ковчеге будоражит умы людей, оставаясь неразгаданной. Еще в начале 19 века жители армянской деревни Баязет рассказывали о случае с пастухом, который однажды весной увидел в горах огромный деревянный корабль. Турецкая экспедиция 1833 года на Арарат подтвердила историю пастуха: в ее сообщении говорится о деревянном носе корабля, выступавшем из ила. С тех пор появлялось много свидетельств очевидцев существования ковчега. Свет на загадку могли бы пролить засекреченные ЦРУ США снимки склона горы Арарат, на которых, возможно, снят легендарный Ноев ковчег. Эти фотографии были сделаны еще в 1970-е годы с американского самолета-шпиона У-2, выполнявшего разведывательные полеты над территорией Турции и вблизи границ Советского Союза. Неоднократно зафиксированный странный объект на заснеженном склоне горы получил в ЦРУ кодовое название «Араратская аномалия».https://www.youtube.com/embed/EB_CVG1WCeg?feature=oembed

1.  Абрикос – это символ Армении. Нижняя оранжевая полоса на флаге страны символизирует именно его. Неслучайно европейцы очень долго называли абрикосы армянскими яблоками.
2.  Армянская письменность считается одной из самых древнейших. Уникальный армянский алфавит создал Месроп Маштоц в 405-406 годах н. э.
3.  По данным Массачусетского технологического института 2015 года, армянский язык вошел в пятьдесят самых влиятельных мировых языков (48 место).
4.  Издание The Daily Caller составило список из пяти языков, интересных для изучения носителями английского языка. Вот эти языки: армянский, болгарский, польский, румынский и русский.
5.  «Библия» по-армянски звучит как «Aствaцaшунч», т.е. дословно «Божье Дыхание».
6.  Самое длинное слово в армянском языке состоит из 35 букв. и в буквальном переводе означает «солнцесветлолучеозарение», в литературном переводе – «светлые лучи солнца озаряют все кругом».
7.  Армяне не любят заимствований, поэтому новые слова образуются средствами родного языка. Например, конституция по-армянски – сахманадрюцун, а фотография – лусанкар.
8.  Шашлык по-армянски — «хоровац».
9.  Армянские пельмени называются «бораки».
10.  В конце армянского предложения ставится не привычная нам точка, а двоеточие. По-армянски это знак «верчакет» (буквально «конечная точка»).
11.  Первый армянский журнал «Аздарар» («Вестник») вышел в 1794 в Мадрасе (Индия), а первая армянская газета «Аревелян цануцмунк» («Восточныя известия») –в 1815 в Астрахани.
12.  Самыми распространенными армянскими фамилиями являются Арутюнян, Мкртчян, Оганесян.
13.  Армянская фамилия Петросян означает «Отчий», Мартиросян – «Мученик, подавляемый, убиваемый», а Джигарханян – «Слава победителю или Благородный победитель».
14.  Интересно значение мужских армянских имен: Аракел – апостол, Арам – милосердный, Ашот – надежда этого мира, Гагик – небесный, Карен – щедрый, Мкртич – креститель, Размик – воин. А вот некоторые соответствия армянских имен: Акоп – Иаков, Оганес (Ованес, Ован) – Иоанн, Маркос – Марк, Матевос – Матвей, Мовсес – Моисей, Самвел – Самуил.
15.  Женские армянские имена тоже очень красивы: Алвард – красная роза, Алмаст – алмаз, Ануш – сладкая, Астхик – звездочка, Аревик – солнышко, Гаруник – весна, Тагуи – королева, Манушак – фиалка, Нунуфар – кувшинка, Шушан, Шушанник –лилия, Сатеник, Сати – янтарная, Сирануш – любовь, Сирун – красивая, Татевик –«дающая крылья (силы от Бога)»

3․ Նամակներ բարու և գեղեցիկի մասին։ Դմիտրի Լիխաչով
Շատերը կարծում են, թե ինտելիգենտ մարդը նա է, ով շատ է կարդացել, ստացել լավ կրթություն (այն էլ` գերազանցապես հումանիտար), շատ է ճամփորդել, գիտի մի քանի լեզու: Մինչդեռ` կարելի է ունենալ այս ամենն ու չլինել ինտելիգենտ, և կարելի է այս ամենին չտիրապետելով, մեծ առումով, այնուամենայնիվ, լինել ներքնապես ինտելիգենտ: Ինտելիգենտությունը ոչ միայն գիտելիքների, այլև ուրիշին հասկանալու ունակության մեջ է: Այն դրսևորվում է հազար ու մի մանրուքի մեջ՝ հարգալից վիճելու ունակության, սեղանի շուրջ համեստ վարվեցողության, ուրիշին աննկատ (հենց աննկատ) օգնելու կարողության, բնության հանդեպ փայփայանքի, շրջակայքը չաղտոտելու, չաղտոտելու` աղբով, քնթուկներով, հայհոյանքով, հիմար գաղափարներով. այո, դա նույնպես աղբ է, այն էլ ինչպիսի՜: Ես ճանաչել եմ ռուսական հյուսիսում գյուղացիների, որոնք իսկապես ինտելիգենտ էին: Նրանք իրենց տներում պահպանում էին զարմանալի մաքրություն, կարողանում էին գնահատել լավ երգերը, կարողանում էին պատմել եղելություններ, որոնք պատահել էին իրենց և ուրիշների հետ, ապրում էին կարգավորված կենցաղով, հյուրասեր էին ու բարյացակամ, հասկանալով էին վերաբերվում ուրիշի ցավին և ուրիշի ուրախությանը: Ինտելիգենտությունը ունակություն է` ըմբռնելու, ապրումակցելու, այն համբերատար վերաբերմունք է աշխարհի ու մարդկանց հանդեպ։

Առաջադրանքներ

Ա․ Ո՞րն է հեղինակի ասելիքը։ Համաձա՞յն եք նրա հետ։ Հիմնավորե՛ք։ 

Բ․ Բացատրե՛ք հետևյալ միտքը, ,, Ինտելիգենտությունը ունակություն է` ըմբռնելու, ապրումակցելու, այն համբերատար վերաբերմունք է աշխարհի ու մարդկանց հանդեպ։

Գ․ Բնութագրե՛ք այս նամակի պատմող-հերոսին՝ ըստ նրա արտահայտած մտքերի։

Դ․ Փոխե՛ք նամակի վերնագիրը՝ հիմնավորելով Ձեր դրած վերնագիրը։

Ռազմաքաղաքական իրադրությունն Այսրկովկասում 1918 թ. սկզբին։ 1918 թ. հունվարի վերջին, օգտվելով ռազմա- ճակատի կազմալուծումից, թուրքական զորքերը Վեհիբ փաշայի հրամանատարությամբ խախտեցին Երզնկայի զինադադարը և անցան հակահարձակման։ Արևմտյան Հայաստանում թողնելով ահռելի քանակությամբ զինամթերք՝ ռուսական զորքն սկսեց արագորեն հեռանալ դեպի Ռուսաստան` Մեծ զոհերի գնով գրավված հսկայածավալ Արևմտյան Հայաստանում գերակշիռ թուրքական զորքերի դեմ միայնակ մնացին հայ կամավորները։ Վերջիններս փետրվարին դիմադրություն կազմակերպեցին Երզնկայում Սեբաստացի Մուրադի, Բաբերդում – Սեպուհի, Քղիում Թուրիկյանի գլխավորությամբ։ 1918 թ. հունվարին Կով- կասյան բանակի հրամանատարությունն Անդրանիկին շնորհեց գեներալի կոչում և նշանակեց ռազմաճակատի հրամանատար: Հայությունը փորձեց հնարավոր ամեն միջոց գործադրել զորեղ թշնամուն կանգնեցնելու համար:Անդրանիկը ժամանեց Ալեքսանդրապոլ, որտեղ ապարդյուն անցան կամավորներ հավաքագրելու նրա փորձերը: Ապա նա անցավ Կարս, փետրվարի 10-ին ժամանեց Էրզրում, որը փորձեց դարձնել ուժեղ ամրոց։ Արյունալի մարտեր մղելով բազմաթիվ գաղթականների հետ Մուրադը Երզնկայից՝ նահանջեց Դերջան, ապա Էրզրում: Քղիում թուրքերի և քրդերի դեմ ծանր մարտեր ընթացան Թուրիկյանի ղեկավարությամբ: Հայերի ռազմական անհաջողությունները պայմանավորվե ցին նաև անբարենպաստ միջազգային իրադրությամբ։ Ռուսա կան զորքերի հեռանալուց հետո, թուրքերի ճնշման տակ Այսր- կովկասի վրաց և ադրբեջանական քաղաքական ուժերը կատարեցին երկրամասը Ռուսաստանից անջատելու նոր քայլ։ 1918 թ. փետրվարի 10-ին Թիֆլիսում գումարվեց Անդրկովկասյան սեյ- մը, որում ներկայացված էին 32 մենշևիկներ, 30 մուսավաթականներ, 27 դաշնակցականներ և տասնյակ այլ կուսակցություն- ների ներկայացուցիչներ Սեյմի նախագահ ընտրվեց Նիկոլայ Չխեիձեն։ Սեյմը դարձավ Անդրկովկասի դաշնային հանրապե- տության իշխանության նոր մարմինը՝ փոխարինելով կոմիսա- րիատին։ Հայ գործիչները, դեմ լինելով Ռուսաստանից անջատվելուն մտան սեյմի մեջ, որպեսզի թուրքերի դեմ միայնակ չմնան։ Մինչդեռ, թուրքական զորքերը շարունակում էին առաջանալ: Նրանք փետրվարին գրավեցին Դերջանն ու Բաբերդը, մարտի սկզբին Էրզրումը, որտեղից Անդրանիկը, չստանալով օգնական ուժեր, նահանջել էր Կարս։Այս ամենին գումարվեց Բրեստ-Լիտովսկում 1918 թ. մարտի 3-ին Խորհրդային Ռուսաստանի և գերմանաթուրքական խմբավորման միջև կնքված չարաբաստիկ պայմանագիրը, որով բոլշևիկյան կառավարությունը հրաժարվում էր Արևմտյան Ուկրաինայից, Արևմտյան Բելոռուսիայից և Մերձբալթիկայից` hoգուտ Գերմանիայի և Արևմտյան Հայաստանից հօգուտ Թուրքիայի։ Դեռ ավելին, փաստորեն թուրքերին էր տրվում նաև Կարսի մարզը, որը 1878 թվականիից Ռուսաստանի կազմում էր: